Limasollu Naci İngilizce Eğitim Setleri ve Online İngilizce Kursu Bir Arada

Türkiye’nin Karikatür Tarihi

İngilizce Türkçe çeviri bölümümüzde, Türkiye’nin karikatür tarihi - Caricature history of Turkey isimli bir İngilizce çeviri çalışmasını görebilirsiniz.

Caricature History of Turkey

“Caricature is catching the unnatural and funny sides of the people, beings, situations, even emotions, thoughts and turning them into humorous expression by exaggerated drawings”

The birth of the art of caricature is directly related with technologic development. After Tanzimat reform era, the development in printing techniques and increasing number of newspapers and magazines caused using graphical arts as tool of expression. Drawings which were explaining or supporting the content of news were started to seen. After a while, using this expression style for criticism and humor idea came up just like in Europe. As time passes, expert artists grew up. In addition, newspapers and magazines which base only this kind of drawings are published.

Caricature is a branch of art which is developed under western influence. However, there are some art branches unique to us which carry characteristics of caricature. For instance, there is a big role of drawing in miniature. Some really exaggerated drawings can be seen in miniature. Also, the figures used in Karagöz shadow play role pretty unique and exaggerated humorous characters. Also humor which is the most important element of caricature is also an expression way from ancient times used by Anatolian people. When Hittite reliefs examined, some reliefs which portray people who are worked for amusing others in entertainments could be seen. Nasreddin Hodja and Bektaşi anecdotes are also some examples from closer ages. Performance arts like Orta oyunu are also expression styles which use humor with unique and exaggerated characters. All these accumulations prepare an appropriate atmosphere for the birth of caricature art.

The first caricature was published in Ottoman era in 1867. Also, Diyojen published by Teodor Kasap was the first Turkish comic.

In this era, Turkish caricature continued by taking part in newspapers and magazines published in other countries. Right after Second Constitution this kind of national publications are increased again and this caused resurgence in caricature.

One of the features of first era Turkish caricature is drawing being like pictures. In other words, caricatures were based on realistic drawings. To provide exaggeration ordering and drawing properties were given importance; humor was based on text mostly. There were explanations, dialogs in subtitles. In addition, information about who or what they are was written and explained over the figures in the drawings.

Ottoman citizens other than Turks are also contributed the westernization movement. Especially Armenian artists are known for their occidental caricature studies as well as theatre and architecture fields. First era caricaturists include names like Nişan Berberyan, Santr, Opçandassis and also Ali Fuat Bey. Also lots of caricatures were published anonymous in this era. With Second Constitution era includes Sedat Nuri İleri, Scarselli, A. Rigopulos, Mehmed Baha, Halit Naci, and Münir Osmanyer. The leading artist of the era is Cemil Cem.

Classic Caricature Era

Second era of the Turkish caricature begins in the following years after the establishment of the republic. In 1928, new Turkish alphabet increased the number of literate people and also caused a revival in media field. In the years of these changes and developments, caricature became an essential part of the newspapers and biggest doyens of the Turkish caricature grew up.

The most specific feature of caricature in this era is change in drawing. Simplifying the drawing process which started in the end of previous era continued in this era. The finest details in the drawings were given up. It was impossible to work detailed because of caricature have been diary. Another drawing feature of the era is drawing assets and cases other than people caricaturized. The third development in drawing was using some symbols and patterns which some of them were taken from west. For example, hat of a man flies when he surprised, flying stars on a person’s head expresses that he is hurt. Text continued to be the most important factor for describing the humor. Caricatures are like illustrated funny anecdotes. A simplification also can be seen in this era according to the previous one. Factors like scene of an event, characters of a dialog which were obvious in drawings were stopped to be explained with texts. Publication of first caricature albums with new alphabet, opening of first caricature exhibitions, growth of first woman caricaturists happened in the time range up to 1950.

The most important artist of the era is Cemal Nadir Güler. This artist had a contribution in everything said and he created a strong expression in drawing. He created the first comic Amcabey and also made the first trials in animation field by trying to make these stories as animation. In addition, he is the teacher of the first woman caricaturist Selma Emiroğlu. Cemal Nadir made caricature art to be liked and adopted and encouraged young caricaturists.

Contemporary Caricature Era

Third era of Turkish caricature starts in 1950. After the end of World War II, the revival and persification seen in media life also reflected to caricature which happened parallel to the opening of Turkey to outer world and liberalization in political and economic meaning. So, Turkish caricature was renewed and started modernization, internationally accepted artists grew up. Most active era of new understanding of the caricature is between 1950 and 1960. The leading artists continue to produce handiworks and also many young caricaturists work by applying the principles of the doyens of this era.

The most important change in third era is about drawing. Although a simplification had been happened, second era had lots of details which are not supporting the expressions. New caricature which is also known as 1950 generation, cancels all the unnecessary details from drawings in a trice. This development which is parallel to modern tendencies caused caricature to be defined as humor by drawing after a while.

Frugality was also seen in text like it was seen in drawing. The text expressing humor was not a joke itself anymore but became an element which completes the drawing and gains meaning with it. Caricature without text came forward. The most important artists who use this insight are Selçuk, Ali Ulvi Ersoy and Ferruh Doğan. Also, Tüblek, Semih, Altan Erbulak, Mustafa Eremektar (Mıstık) and Oğuz Aral are also belonged to this era. They are followed with Yalçın Çetin, Tonguç Yaşar, Tan Oral and Aral. Suat Yalaz also tended to comic later.

In this era, Turkish caricatures won awards in foreign contests, their works published in foreign newspapers and magazines, their caricatures taken in albums and museums. National and international competitions were begun to be organized. Caricaturists were also worked in fields like comics, animation, book illustration, posters. The first institutional studies about what is caricature and what should it be is also made in this era.

A standstill period was lived after 1960 in Turkish caricature. The artists didn’t make any innovation about expression and readers started to show less interest to caricature. Newspapers and magazines published only foreign caricatures or works of famous Turkish artists and didn’t give any chance for young artists’ works. Another factor of standstill period was caricature to become abstract graphic art more and more, also artists creating the expressions with more complex symbols and drawing techniques. The thought of caricature is an art of making humor with drawing left it place to caricature shouldn’t make laugh but think. This limited approach didn’t followed by wide audience. Artists who couldn’t find any subject or expression couldn’t go forward from illustrating current events. Caricaturists Association was founded by Semih Balcıoğlu, Turhan Selçuk and Ferit Öngören in 1969.

New Caricature Era

In early 70s caricature started a renewal process so, fourth and last era was started which continues up to now. In this era, caricature gained a wide range of prevalence and became form of narration and expression way for a lot of people, especially for juvenility. The first caricature museum is founded in Istanbul, Tepebaşı in 1975.

One of the features of the era is getting far away from abstract expressionism. Caricature to be benefit from expression techniques of comics is another property of drawing. Caricature is started to be used as a common tool of expression by removing subtitles and using words in speech bubbles, using exclamations, words and signs in caricature which were peculiar to comics, searching for a more dynamic, vivid and striking drawing techniques, increment in co-productions which have different drawer and writer.

An important change made about humor which is directly telling the story of people in the street instead of quip against unknown third people. Transfer of the humor aspect which is Turkish people make fun of themselves gives vitality to this art which is started with Aziz Nesin in literature. The leading name of this era is Oğuz Aral. Caricature magazine Gırgır which is managed by him led a new aspect, provided the training of many young artists which is started to be published in 1971. Name of the comic changed in 1989 to the name of a comic character created by Oğuz Aral, Avni. This magazine won an unprecedented achievement and became the third largest humor magazine published all over the world. There are names like Hasan Kaçan, Behiç Pek, and Latif Demirci as the other caricaturists of the era. Engin Ergönültaş, Can Barslan, Mehmet Çağçağ and Tuncay Akgün also continued in the same sense. Oğuz Aral’s little brother Tekin Aral who was also able to keep pace with new understanding, manages Turkey’s one of the biggest comic, Fırt. Kemal Aratan, Serhat Gürpınar and Yavuz Taran are the representatives of the next generation of drawers. During this period, the number of female cartoonists also increased. Çılgın Bediş, one of the most successful comic book’s creator is Özden Ögrük. Towards the end of the 90s a new caricature aspect started to sprout and underground cartoon-style approached have started to come forward. Leading names of this last era are Memo Tembelçizer, Bahadır Baruter, Galip Tekin, Bülent Üstün, Cengiz Üstün, Emrah Ablak, Yetkin Gülmen, Oky … In addition, absurd comedy is also one of the new aspects appeared. Some of the writers and drawers today which are working on these two approaches are Uğur Gürsoy, Yiğit Özgür, Alpay Erdem, Ender Yıldızhan, Umut Sarıkaya, Fırat Budacı, and Cihan Ceylan. Also, lots of women caricaturists grew up. Some of them are names like Ramize Erer, İpek Özsüslü, Feyhan Güver, Gülay Batur, Aslı Erdoğan.

Caricature art in today’s Turkey become the most prominent art field in terms of prevalence. As an area of artistic creativity, followed and loved with interest by the masses. Has increased the number of humorous magazines, as well as attachments in newspapers and magazines and also started organizing amateur caricaturist strips. Exhibitions and competitions are organized outside of the large cities.

Türkiye’nin Karikatür Tarihi

“Karikatür; insanların, varlıkların, olayların hatta duygu ve düşüncelerin doğala ters düşen gülünç yanlarını yakalayıp bunları abartılı çizimlerle bir gülmece anlatımına dönüştürme sanatıdır.”

Karikatür sanatının doğması teknolojik gelişmelerle doğrudan bağlantılıdır. Tanzimat döneminden sonra gazete ve dergilerin çoğalması ve baskı tekniklerindeki ilerleme anlatım aracı olarak grafik sanatlarından yararlanmayı da birlikte getirmiş, haber içeriğini anlatan ya da destekleyen çizimler, resimlemeler görülmeye başlamıştır. Bir süre sonra bu anlatım biçimlerinden batıda olduğu gibi eleştiri ve gülmece amacıyla yararlanma ortaya çıkmıştır. Giderek bu işin uzmanı sanatçılar yetişmiş, bunun yanı sıra yalnız bu tür çizimlere dayanan mizah gazete ve dergileri yayımlanmıştır.

Karikatür Türkiye’de batı etkisi altında gelişmiş sanatlar arasındadır. Ama bize özgü sanatlar arasında karikatürün özelliklerini taşıyanlar da bulunmaktadır. Sözgelimi,minyatürde çizimin önemli bir yeri vardır. Bazı minyatürlerde oldukça abartılmış figürlere rastlanır. Karagöz oyununda kullanılan figürler de fazlasıyla kendine özgü, abartılmış çizgilerle gülünç tipler çizerler. Karikatürün en önemli öğesi olan gülmece ise çok eskiçağlardan beri Anadolu insanının kullandığı bir dışavurum biçimidir. Hitit kabartmaları incelendiğinde, işlevi eğlencelerde insanları güldürmek olduğu anlaşılan kişileri canlandıran kabartmalar görülebilir. Nasreddin Hoca ve Bektaşi fıkraları ise daha yakın çağlardan örneklerdir. Ortaoyunu gibi gösteri sanatları özgün ve abartılı tiplerle gülmeceyi kullanan anlatım araçlarıdır. Bütün bu birikimler Türkiye’de karikatür sanatının doğuşuna uygun bir ortam yaratmıştır diyebiliriz.

Osmanlı döneminde ilk karikatür 1867’de yayımlanmıştır. 1870’te Teodor Kasap’ın yayımladığı Diyojen ise ilk Türk mizah dergisidir.

Bu dönemde Türk karikatürü diğer ülkelerde yayımlanan gazete ve dergilerde yer alarak sürdü. 1908’de II. Meşrutiyet’ten hemen sonra bu tür yerli yayınlar yeniden çoğaldı, bu da karikatürde bir canlanmaya neden oldu.

İlk dönem Türk karikatürünün özelliklerinden biri çizimlerin resim gibi oluşudur. Başka bir deyişle, karikatürler gerçekçi çizimler üstüne kuruluydu. Abartıyı sağlamak için düzenleme ve çizim özelliklerine önem veriliyor, gülmece daha çok yazıya dayanıyordu. Altyazılarda açıklamalar, karşılıklı konuşmalar yer alıyor, ayrıca çizimde gösterilen figürlerin üstüne de kim ya da ne oldukları yazılarak açıklanıyordu.

Türklerin dışındaki Osmanlı uyrukları batılılaşma hareketine önemli katkıda bulunmuşlardır. Özellikle Ermeni kökenli sanatçılar, tiyatro ve mimarlık alanında olduğu gibi, karikatür alanında da batılı çalışmalarıyla tanınırlar. İlk dönem karikatürcüleri, arasında Nişan Berberyan, Santr, Opçandassis’in yanı sıra Ali Fuat Bey gibi adlar vardır. Bu dönemde pek çok karikatür de imzasız olarak yayımlanmıştır. II. Meşrutiyet’i izleyen dönemde ise Sedat Nuri İleri, Scarselli, A. Rigopulos, Mehmed Baha, Halit Naci, Münir Osmanyer alır. Dönemin en önde gelen sanatçısı ise Cemil Cem’dir.

Klasik Karikatür dönemi

Türk karikatürünün ikinci dönemi cumhuriyetin kurulmasını izleyen yıllarda ortaya çıkmıştır. 1928’de yeni Türk alfabesinin benimsenmesi okuryazar sayısını çoğalttığı gibi basın yayın alanında da önemli bir canlanmaya yol açtı. Bu değişme ve gelişmeleri izleyen yıllarda karikatür, günlük gazetelerin ayrılmaz bir parçası olmuş ve klasik Türk karikatürünün en büyük ustaları yetişmiştir.

Bu dönemin karikatürünün en belirgin özelliği çizimdeki değişmedir. Bir önceki dönemin sonlarına doğru başlayan çizimlerdeki yalınlaşma süreci bu dönemde de sürmüştür. Çizimlerde artık en ince ayrıntılardan vazgeçilmiştir. Karikatürün gündelik olması bu ayrıntı düzeyinde çalışmayı olanaksız kılmaktaydı. Dönemin bir başka çizim özelliği de insanların dışındaki varlık ve olguların da karikatürize çizilmeye başlanmasıdır. Çizim düzeyindeki üçüncü gelişme ise bazısı batıdan alınmış simgelerin ve kalıpların kullanılmasıdır. Örneğin şaşıran birinin şapkası uçar, birinin başının üstünde uçuşan yıldızlar onun canının yanmış olduğunu anlatır. Yazı bu dönemde de gülmeceyi iletmede en önemli öğe olmayı sürdürmüştür. Karikatürler resimlendirilmiş birer fıkra gibidirler. Bir önceki döneme göre bu alanda da bir yalınlaşma gözlenmektedir. Olayın hangi ortamda geçtiği, konuşmaların kimler arasında olduğu gibi, çizimin açık seçik gösterdiği şeyler yazıyla açıklanmaz olmuştur. Yeni yazıyla yayımlanan ilk karikatür albümlerinin çıkması, ilk karikatür sergilerinin açılması, ilk kadın karikatürcünün yetişmesi yaklaşık 1950’ye kadar olan sürede olmuştur.

Dönemin en önemli sanatçısı Cemal Nadir Güler’dir. Söylenenlerin hepsinde katkısı olan bu sanatçı çizgide sağlam bir anlatım dili kurmuştur. İlk çizgi roman sayılabilecek Amcabey’i yaratmış, onun öykülerini çizgi film biçimine getirmeye çalışarak bu alandaki ilk denemeleri yapmıştır. Ayrıca, ilk kadın karikatürcü olan Selma Emiroğlu’nun da öğretmenidir. Cemal Nadir karikatür sanatının sevilmesinin, benimsenmesini sağlamış, genç karikatürcüleri özendirmiştir.

Çağdaş Karikatür Dönemi

Türk karikatürünün üçüncü dönemi 1950’de başlar. II. Dünya Savaşı’nın bitmesinden sonra Türkiye’nin dış dünyaya açılmasına, siyasal ve ekonomik alanda liberalleşmesine paralel olarak basın-yayın yaşamında gözlenen canlanma ve çeşitlenme karikatüre de yansımıştır. Böylece, Türk karikatürü yenilenip çağdaşlaşmaya başlamış, uluslararası düzeyde kabul gören sanatçılar yetişmiştir. Yeni karikatür anlayışının en etkin olduğu dönem 1950-1960 arasıdır. Önde gelen temsilcileri günümüzde de yapıt vermeyi sürdürmekte, ayrıca pek çok genç karikatürcü günümüzde de bu dönemin ustalarının ilkelerini uygulayan yapıtlar vermektedir.

Üçüncü dönemdeki en önemli değişiklik çizimde görülmektedir. Belli bir yalınlaşma sürecinden geçmiş de olsa, ikinci dönem karikatürü anlatımı doğrudan desteklemeyen ayrıntılarla doludur. 1950 kuşağı adıyla da bilinen yeni karikatür neredeyse bir çırpıda gereksiz her türlü ayrıntıyı çizimden çıkarmıştır. Çağdaş eğilimlere paralel bu gelişme bir süre sonra karikatürün çizgiyle gülmece yapma sanatı olarak tanımlanmasına yol açmıştır.

Çizgide görülen tutumluluğun benzeri yazıda da görülmektedir. Gülmeceyi ileten yazı artık kendi başına bir fıkra olmaktan çıkmış, çizimi bütünleyen, ancak onunla anlam kazanan bir öğe durumuna gelmiştir. Yazısız karikatür öne çıkmıştır. Bu anlayışı uygulayan en önemli sanatçılar Turhan Selçuk, Ali Ulvi Ersoy ve Ferruh Doğan olmuşlardır. Tüblek, Semih, Altan Erbulak, Mustafa Eremektar (Mıstık) ve Oğuz Aral da bu dönemin karikatürcüleri arasındadır. Onları Yalçın Çetin, Tonguç Yaşar, Tan Oral ve Aral izlemişlerdir. Suat Yalaz daha sonra çizgi romana yönelmiştir.

Bu dönemde Türk karikatürcüleri yurtdışındaki yarışmalarda ödüller kazanmış, yapıtları yabancı gazete ve dergilerde yayımlanmış, karikatürleri albümlere, müzelere alınmıştır. Türkiye’de de ulusal ve uluslararası yarışmalar düzenlenmeye başlanmıştır. Karikatürcüler çizgi roman, çizgi film, kitap resimleme, afiş gibi sanat alanlarında da çalışmalar yapmışlardır. Karikatürün ne olduğu ve ne olması gerektiğine ilişkin ilk kurumsal çalışmalara da gene bu dönemde rastlanır.

Türk karikatürü 1960’tan sonra bir duraklama dönemine girdi. Sanatçıların anlatım açısından yenilikler getirmeyişinin yanı sıra okuyucu ve izleyici de karikatüre daha az ilgi göstermeye başladı. Gazete ve dergiler yalnız yurtdışından alınan karikatürleri ve adını duyurmuş Türk sanatçılarının yapıtlarını yayımlıyor, genç sanatçıların çalışmalarına fazla şans tanımıyordu. Duraklamaya neden olan etkenlerden biri karikatürün giderek soyut bir grafik sanat haline gelmesi, ayrıca anlatımını karmaşık simgeler ve çizim teknikleriyle yaratıyor olmasıdır. Karikatür çizgiyle gülmece yapma sanatıdır düşüncesi yerini, karikatür güldürmez düşündürür düşüncesine bıraktı. Bu sınırlı yaklaşım da geniş izleyici kitlesi tarafından benimsenmedi. Konu ya da anlatım yolu bulamayan karikatürcüler, güncel olayları resimlemekten ileri geçemediler. 1969’da Semih Balcıoğlu, Turhan Selçuk ve Ferit Öngören’le birlikte Karikatürcüler Derneği’ni kurdu.

Yeni Karikatür Dönemi

1970’lerin başında karikatür bir kendini yenileme sürecine girdi, böylece de günümüze kadar süren dördüncü ve sonuncu dönem başlamış oldu. Bu dönemde karikatür büyük yaygınlık kazanarak pek çok kişi, özellikle de gençler için bir anlatım, bir dışavurum aracı oldu. 1975’te de İstanbul’da, Tepebaşı’nda Türkiye’nin ilk Karikatür Müzesi kuruldu.

Dönemin özelliklerinden biri soyut anlatımlarından uzaklaşmak olmuştur. Bir başka çizim özelliği de karikatürün çizgi romana özgü anlatım tekniklerinden yararlanmaya başlamasıdır. Altyazılar ortadan kalkarak, sözlerin konuşma balonları içine alınması, çizgi romana özgü ünlem, sözcük ve işaretlerin karikatürde de kullanılması, daha devingen, canlı, çarpıcı çizim tekniklerinin araştırılması, yazarı ile çizeri ayrı ortak yapımların çoğalması ile karikatür yeniden yaygın bir anlatım aracı olarak kullanılmaya başlamıştır.

Gülmece açısından yapılan önemli bir yenilik ise bilinmeyen üçüncü kişilere yönelik iğnelemeler yerine doğrudan sokaktaki insanı konu almaktır. Yazında gülmece yazarı Aziz Nesin’le başlayan, Türk insanının kendi kendisinin alaya alan gülmece yaklaşımının karikatüre katılması da bu sanata canlılık vermiştir. Bu dönemin önde gelen adı Oğuz Aral’dır. Onun yönetimini üstlendiği 1971’de basımına başlanan Gırgır adlı gülmece dergisi yeni anlayışa öncülük etmiş, pek çok genç sanatçının yetişmesini sağlamıştır. Derginin adı 1989’da Oğuz Aral’ın yarattığı bir çizgi roman kahramanı olan Avni’ye dönüştürülmüştür. Bu dergi görülmedik bir başarı kazanarak, bütün dünyada yayımlanan üçüncü büyük gülmece dergisi durumuna gelmiştir. Dönemin öteki karikatürcüleri arasında Hasan Kaçan, Behiç Pek, Latif Demirci gibi adlar vardır. Engin Ergönültaş, Can Barslan, Mehmet Çağçağ ve Tuncay Akgün de aynı anlayışı sürdürmüşlerdir. Yeni anlayışa ayak uydurabilen, Oğuz Aral’ın kardeşi Tekin Aral, Türkiye’nin büyük gülmece dergilerinden Fırt’ı yönetmektedir. Kemal Aratan, Serhat Gürpınar, Yavuz Taran ise bir sonraki çizer kuşağının temsilcileridir. Bu dönemde kadın çizerlerin de sayısı çoğalmıştır. En başarılı olanlarından biri Çılgın Bediş adlı çizgi romanın yaratıcısı Özden Ögrük’tür. 90’lı yılların sonlarına doğru yeni karikatür anlayışları filizlenmeye başlamış ve yeraltı tarzda yaklaşımlar öne çıkmaya başlamıştır. Bu son dönemin önde gelen adları arasında Memo Tembelçizer, Bahadır Baruter, Galip Tekin, Bülent Üstün, Cengiz Üstün, Emrah Ablak, Yetkin Gülmen, Oky sayılabilir... Ayrıca absürt komedi de ortaya çıkan yeni anlayışlardan biri olmuştur. Bu iki alanda da eser veren diğer günümüz yazar ve çizerlerinden bazıları da Uğur Gürsoy, Yiğit Özgür, Alpay Erdem, Ender Yıldızhan, Umut Sarıkaya, Fırat Budacı, Cihan Ceylan’dır. Ayrıca birçok kadın çizerler yetişmiştir. Bazıları: Ramize Erer, İpek Özsüslü, Feyhan Güver, Gülay Batur, Aslı Erdoğan gibi isimlerdir.

Karikatür günümüz Türkiye’sinde yaygınlık açısından en önde gelen sanat dalı durumuna gelmiştir. Sanatsal yaratıcılık alanı olarak geniş kitleler tarafından ilgiyle izlenmekte ve sevilmektedir. Gülmece dergilerinin sayısı çoğalmış, ayrıca gazete ve dergiler de gülmece ekleri vermeye, amatör çizer köşeleri düzenlemeye başlamışlardır. Büyük kentlerin dışında da sergiler, yarışmalar düzenlenmektedir.

Tüm çeviri konularımızı İngilizce Türkçe çeviri sayfamızın en altındaki listemizde görebilirsiniz.

Faydalı olabilecek diğer bazı konu başlıklarımız

İngilizce Türkçe Sözlük

Simple Present Tense

İngilizce Yönler

Tüm diğer konularımızı İngilizce Konu Listesi sayfamızda bulabilirsiniz

Alışveriş Sepetiniz

Sepetiniz henüz boş

Taksit seçeneklerini ödeme sayfamızda görebilirsiniz.

Banka kodunuz var ise lütfen tıklayınız.

ALIŞVERİŞE DEVAM ET